آیا تاکنون به این موضوع فکر کرده اید که هر کدام از تجهیزات پزشکی ، که در بیمارستان ها و یا مراکز درمانی مورد استفاده قرار می گیرند چگونه و توسط چه کسی ساخته شده است ؟ در این مقاله سعی شده شما را با اختراع دستگاه الکتروکاردیوگراف و نحوه کارکرد دستگاه های نوار قلب امروزی که یکی از مهمترین زیر شاخه های تجهیزات پزشکی قلب و عروق می باشند آشنا کنیم.
تاریخچه اختراع الکتروکاردیوگراف ( ECG )
در آخرین سال ها از قرن نوزدهم میلادی که مصادف بود با دوره ای جدید در استفاده پزشکان از تکنولوژی برای شرح حال گرفتن و معاینه بیماران به منظور تشخیص بیماری های قلبی که در آن سال ها پزشکان تازه به این قضیه پی برده بودند که با هر تپش قلب جریان های الکتریکی تولید می شود، ولی وسیله ای برای اندازه گیری آن وجود نداشت.
اولین نوار قلب ثبت شده در سال 1887 میلادی توسط اگوستوس دزیره واله ( Augustus Desire Waller ) فیزیولوژیست بریتانیایی که توسط یک الکترومتر مویین جیوه ای در بیمارستان سنت ماری لندن گرفته شد.
در سال 1889 میلادی واله این دستگاه را که قادر به ایجاد نتایجی در سطح تشخیصی نبوده و فقط دو منحنی دارای اعوجاج (انحنا ) را نمایش می داد را در اولین کنگره بین المللی فیزیولوژیست ها به نمایش گذاشت.
پس از این اختراع واله ، یک پزشک و فیزیولوژیست هلندی به نام ویلم آینتهوون ( Willem Einthoven ) تحقیقات خود را بر روی الکترومتر مویین جیوه ای آغاز نمود و اعوجاج آن را از نظر ریاضی ارتقاء داد.
در سال 1901 میلادی ویلم آینتهوون، آزمایشات خود را روی نمونه اولیه گالوانومتر رشته ای که توسط خودش طراحی و ساخته شده بود انجام داد، که این دستگاه شامل یک رشته سیم نقره اندود بسیار نازک که بین آهن رباهای قوی قرار داشت ساخته و پس از آزمایشات متعدد بالاخره در سال 1903 میلادی برای اولین بار دستگاه الکتروکاردیوگراف ( ECG ) ساخته شد، در سال 1924 میلادی ویلم آینتهوون به خاطر اختراع دستگاه اکتروکادیوگراف برنده جایزه نوبل پزشکی شد.
دستگاه نوار قلب ( الکتروکاردیوگراف ) چیست ؟
الکتروکاردیوگرافی روشی است برای سنجش شاخص های قلبی، که در این روش تغییرات پتانسیل الکتریکی که در اثر فعالیت الکتریکی عضلات قلب به وجود می آید را ثبت می کند. در تست نوار قلب معمولی، نخست موج تحریک الکتریکی ( P ) و در ادامه موج تحریک الکتریکی بطن با کمپلکس ( QRS ) نمایش داده می شود. بازگشت سلول های بطنی از حالت تحریک شده به حالت عادی نیز با موج ( T ) در نوار قلب قابل دیدن می باشد.
دستگاه الکتروکاردیوگراف ( دستگاه نوار قلب ) که به اختصار به آن ECG یا EKG می گویند، سیگنال های مرتبط با فعالیت های قلب را تشخیص داده و یک نمودار ECG ( منحنی ثبت شده بر روی محور ولتاژ – زمان ) تولید می کند t که این نمودار برای تشخیص انواع بیماری های قلبی و آریتم ها به کار می رود. دستگاه های الکتروکاردیوگرافی برای تشخیص اختلالات قلب، مشخص نمودن پاسخ بیمار به دارو، روند کارکرد و یا تغییرات در عملکرد قلب مورد استفاده قرار می گیرد. دستگاه های ECG مدرن از قسمت های مختلفی مانند: صفحه کلید، سیم ها و اتصالات ( کابل برق، سیم اتصال دستگاه به زمین ( سیم ارت ) و لید های اتصال بیمار )، بورد تغذیه، باتری، پرینتر، تقویت کننده و سیستم پردازش ساخته شده است.
دستگاه های الکتروکاردیوگرافی کلا به دو صورت تک کاناله و چند کاناله ( دو کاناله، سه کاناله، شش کاناله و دوازده کاناله) ساخته می شوند که دستگاه های چند کاناله با 2 لید یا بیشتر به صورت همزمان سیگنال ها را ثبت می کند.
