آب مروارید یا کاتاراکت چیست:
شبکیه لایه ای است، حساس به نور که باعث دریافت پیام های بینایی می شود. در چشم سالم و طبیعی نور از عدسی عبور می کند و بر روی شبکیه متمرکز می شود. برای ایجاد یک تصویر دقیق عدسی چشم باید شفاف و به دور از کدری و تیرگی باشد. وقتی که عدسی شفافیت خود را از دست بدهد باعث اختلال در بینایی می گرددکه به این حالت آب مروارید یا کاتاراکت می گویند.
انواع آب مروارید:
- نوع اول به دلیل افزایش سن
- نوع دوم به دلیل بیماری هایی مانند دیابت و یا به دلیل مصرف داروهای کورتون دار
- نوع سوم بر اثر ضربه به چشم می باشد که به آن کاتاراکت ضربه ای می گویند
- نوع چهارم آب مروارید مادرزادی است در این نوع از زمان تولد یا در کودکی نوزاد به آن مبتلا می شود
- نوع پنجم سابقه خانوادگی که به بستگان درجه اول و دوم مربوط است که سابقه کاتاراکت داشته اند
- نوع ششم به مدت طولانی و بدون محافظ در نور آفتاب قرار گرفتن
- نوع هفتم به سابقه جراحی یا بیماری های التهاب چشم بستگی دارد
- نوع هشتم می توان به مصرف الکل و استعمال دخانیات اشاره کرد
علایم آب مروارید:
- تار شدن و در بعضی مواقع محو شدن بینایی
- حساسیت به نور و روشنایی (نور اتومبیل در شب، نور آفتاب، نور چراغ)
- کم رنگ یا محو شدن رنگ ها
- دید کم یا کور سویی در شب
- دو بینی و چند بینی
- افزایش دید نزدیک
- بالا رفتن مداوم شماره عینک و لنز
علت آب مروارید:
چشم به گونه ای است که عنبیه و مردمک و در پشت آن ها عدسی قرار دارد و به طوری طبیعی پس از عبور نور و رسیدن نور متمرکز شده و تصویری دقیق و شفاف در شبکیه تشکیل می شود. وجود هرگونه لکه بر روی عدسی یا تیره شدن عدسی باعث می شود نور متمرکز نشود و پراکنده شود و تصویری شفاف و دقیق بر روی شبکیه تشکیل نشود و باعث اختلال در بینایی شود. عدسی چشم از آب و پروتئین ساخنه شده، پروتئین های عدسی به طور دقیق و منظم قرار دارند و همین موضوع سبب شفافیت بیشتر عدسی می شود که باعث عبور نور به طور دقیق از خود می شود. با افزایش سن ساختمان منظم پروتئین های تشکیل دهنده عدسی چشم به اختلال مواجه می شود و زمانی که ساختمان از هم گسیخته شود باعث تشکیل لکه های تیره بر روی عدسی چشم می شود که با گسترش این لکه های تیره عدسی شفافیت خود را از دست می دهد و نمی تواند نور را دقیق عبور دهد و باعث بروز آب مروارید یا کاتاراکت می شود.
روش تشخیص آب مروارید:
- اندازه گیری قدرت بینایی
- گشاد شدن و باز شدن مردمک (میدریاز) با استفاده از قطره های چشمی
- اندازه گیری فشار چشم که تونومتری نامیده می شود
درمان آب مروارید:
در اوایل درمان کاتاراکت، بینایی با استفاده از عینک، عدسی های بزرگ نما و نورهای قوی بهبود می یابد، ولی گاهی ممکن است این روش مناسب نباشد و جراحی آب مروارید چشم (فیکو) تنها راه درمان باشد که فقط با خارج کردن عدسی کدر است که می تواند جایگزین مناسبی با عدسی مصنوعی باشد. زمانی نیاز به جراحی فیکو است که بیمار دچار اختلال بینایی، انجام فعالیت های شغلی و روزمره مانند رانندگی، مطالعه و تماشای تلویزیون برایش دشوار شده باشد.
عدم درمان آب مروارید:
زمانی که درمان کاتاراکت به تعویق بیافتد ممکن است بینایی فرد کاهش یافته و فقط به درک نور برسد گاهی امکان دارد در تعداد اندکی از بیماران به افزایش فشار چشم (آب سیاه) تبدیل شود که نیاز به عمل اورژانسی پیدا می کنند که عوارض آن بیشتر از جراحی معمولی است.
چه کارهایی باید قبل از عمل آب مروارید انجام داد:
- قبل از عمل حتما استحمام کنید
- صبحانه سبک بخورید
- آرایش نکنید
- می توان تمام قرص ها به جز آسپرین را استفاده کرد
چه کارهایی باید بعد از عمل آب مروارید انجام داد:
- روز بعد از عمل توسط پزشک یا دستیار پزشک پانسمان چشم را بردارید
- بعد عمل از شستن اطراف چشم خودداری کنید
- اگر خواستید چیزی را از زمین بردارید از کمر خم نشوید باید بنشینید و جسم را بردارید
- به مدت 5 تا 6 روز برای خارج شدن از منزل از شیلد استفاده کنید
- به مدت یک هفته از مالیدن چشم ها خودداری کنید
- برای شستن چشم ها از آب جوشیده ملایم و گاز استریل استفاده کنید
- اگر بعد از عمل چشم ها قرمز شد یا درد داشتید باید خیلی زود به چشم پزشک مراجعه کرد