کبد چرب چیست:
کبد چرب یا جگر چرب (Fatty Liver) حالتی برگشت پذیر از تجمع واکوئل های چربی در سلول های کبدی است که با التهاب کبد همراه است. وجود چربی در کبد طبیعی است، ولی اگر میزان آن بیش از 5 تا 10 در صد کل وزن کبد شود فرد به بیماری کبد چرب مبتلا می شود. کبد (Liver) دومین عضو بزرگ در بدن است که مسئولیت به اصطلاح رد کردن و صافی کشیدن تمام مواد غذایی و نوشیدنی های مصرف شده را به عهده دارد. Fatty Liver یک موقعیت مخرب در بدن دارد و بزرگ ترین مشکل نداشتن هیچ گونه علامت هشدار دهنده در صورت ابتلا می باشد.
انواع کبد چرب:
Fatty Liver الکی: کبد چرب ساده الکلی (AFLD) _ استئاتوهپاتیت الکلی (ASH)
Fatty Liver غیر الکلی: کبد چرب ساده غیر الکلی (NAFLD) _ استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) _ کبد چرب حاد بارداری (AFLP)
Fatty Liver الکلی:
اولین مرحله های بیماری کبدی مربوط به الکل است. کبد با مصرف زیاد الکل صدمه دیده و توان شکستن چربی ها را ندارد. اگر از مصرف الکل خودداری کنید این نوع Fatty Liver کم کم التیام پیدا می کند، ولی در صورت ادامه مصرف الکل ممکن است به سیروز کبدی مبتلا شوید.
Fatty Liver غیر الکلی:
این نوع Fatty Liver وقتی به وجود می آید که کبد در شکستن چربی ها دچار مشکل شده و با جمع شدن چربی در بافت های کبد فرد دچار Fatty Liver می گردد. این بیماری به چند دسته تقسیم می شود. شدیدترین مرحله باعث سیروز کبدی یا زخم و سپس نارسایی کبدی می گردد.
انواع گرید Fatty Liver:
- گرید 1: ساده ترین نوع آن است که دلیل آن خوردن و مواد غذایی ناسالم است. این گرید با افزایش فعالیت های روزانه و تغذیه ای غذای سالم به طور کلی بر طرف می شود
- گرید 2: در این نوع وضعیت بیمار کمی سخت تر و پیچیده تر می شود، این نوع از Fatty Liver رژیم غذایی خاص خود را دارد
- گرید 3: در این نوع با بهبود سبک زندگی قابل درمان است ورزش کردن و تغذیه مناسب (کاهش مصرف انواع گوشت، فست فودها، چربی ها، غذاهای چرب و …)
- گرید 4: این نوع که به سیروز کبدی معروف است، در صورت اقدام نکردن برای بهبود بیماری پیوند کبد برای فرد احتاج است
عوامل ایجاد کبد چرب:
- مصرف مشروبات الکلی
- مصرف مواد غذایی چرب
- اضافه وزن
- نداشتن فعالیت بدنی مانند ورزش و تحرک
- سوء تغذیه
- فشار خون بالا
- بارداری
- مصرف داروهایی مانند: آسپرین، تتراسایکلین، استامینوفن، متوترکسات، تاموکسیفن، آمیودارون، اسید والپروئیک
علایم Fatty Liver:
- احساس خستگی و بی حالی مداوم
- کاهش وزن و اشتها
- حالت تهوع
- ضعف عمومی
- درد در مرکز و یا سمت راست بخش بالای شکم
- سردرگمی
- مشکل تمرکز
- گیجی
- خونریزی از بینی
- خارش پوست
- تورم پاها
- بزرگ شدن پستان در آقایان
- خوشه های شبکه عروق خونی در زیر پوست
- زردی پوست و چشم
- قرمزی کف دست
- تورم شکمی
- برخی از عفونت ها مانند: هپاتیت A، B، C
- قرار گرفتن در معرض سموم خاص
- سابقه پزشکی خانوادگی
- مقاومت به انسولین
- بالا بودن چربی خون به ویژه تری گلیسیرید
- قند خون بالا
درمان Fatty Liver:
- داروهایی که مقاومت به انسولین را درمان می کنند مانند متفورمین
- داشتن رژیم غذایی مناسب
- مصرف میوه جات و سبزیحات
- مصرف آب لیمو ترش در آب داغ
- کاهش وزن
- خودداری از مصرف خودسرانه دارو
- مصرف ویتامین E
- ترک هر نوع مواد مخدر
- ورزش
- مصرف کمتر غذاهای فریز شده، زودپز شده، ترشیجات، سس، فست فود، روغن های سرخ کردنی، لبنیات پرچرب و…
میوه جات و سبزیجات مفید برای Fatty Liver:
- انواع کلم
- چغندر
- رزماری
- آووکادو
- سیب سبز
- گریپ فروت و دارابی
- پاپایا (خربزه درختی)
- آرتیشو (کنگر فرنگی)
- موز
- گردو
- بادام زمینی
- بادام تلخ
- عناب
- خربزه و طالبی
عرقیات گیاهی مناسب برای درمان Fatty Liver:
- دم کرده گل مریم
- سکنجبین عنصلی (پیاز دشتی و پیاز موش)
- عرق شاه تره
- عرق خار شتر
عوارض کبد چرب:
عارضه اصلی Fatty Liver و NASH سیروز است. سیروز در پاسخ آسیب کبدی، مانند التهاب در NASH رخ می دهد، که سعی می کند التهاب را متوقف کند، مناطقی از جای زخم (فیبروز) ایجاد می کند. با ادامه التهاب فیبروز گسترش می یابد تا بافت کبد بیشتر و بیشتر شود. اگر این روند متوقف نشود سیروز ممکن است به مشکلات دیگری منجر شود مانند:
- ایجاد مایع در شکم
- تورم رگ ها در مری (واریس مری) که می تواند منجر به پارگی و خونریزی شود
- سردرگمی، خواب آلودگی و بی حس بودن (آنسفالوپاتی کبدی)
- سرطان کبد
- نارسایی کبد