به چه دلیل آندوسکوپی انجام می دهیم ؟
آندوسکوپی روشی است که پزشکان با استفاده از ابزار تخصصی به نام آندوسکوپ ، اندام های داخلی و عروق بدن را مشاهده می کنند . آندوسکوپ یک لوله باریک ، بلند و انعطاف پذیر است که در یک طرف آن دوربین قرار دارد. آندوسکوپ یا درون بین به روش های مختلفی مانند : برش جراحی ، دهان و یا مقعد وارد بدن می گردد ، که برای بررسی بخش های مختلف بدن از جمله : مفاصل ، ریه ها ، مثانه ، دستگاه گوارش ، آپاندیس و … مورد استفاده پزشکان قرار می گیرد . ولی امروزه در باور انسان ها چنین است که آندوسکوپی فقط برای مشاهده معده و احشا بدن است ، که این باور کاملا نادرست می باشد بلکه آندوسکوپی برای سایر اعضای بدن کاربرد دارد که بسته به عضو بدن نام آن تغییر می کند .
انواع آندوسکوپی
آرتروسکوپی : آندوسکوپی مفاصل و استخوان ها
برونکوسکوپی : آندوسکوپی ریه ها و مجاری تحتانی تنفسی
کولونوسکوپی و سیگموئیدوسکوپی : آندوسکوپی روده بزرگ و کولون
سیستوسکوپی و یورتروسکوپی : آندوسکوپی سیستم ادراری
لاپاراسکوپی : آندوسکوپی ناحیه شکم و لگن ، جراحی یا برش های کوچک
اینتروسکوپی : آندوسکوپی مری ، معده و روده ی اثنی عشری و روده کوچک
رکتوسکوپی : آندوسکوپی مجرای صفرا و رکتوم
آنوسکوپی : آندوسکوپی مقعد
رینوسکوپی : آندوسکوپی بینی
اوتوسکوپی : آندوسکوپی گوش
ژینوسکوپی : آندوسکوپی مجاری بارداری زنان
کولپوسکوپی : آندوسکوپی دهانه رحم
هیستروسکوپی : آندوسکوپی رحم
فالوپوسکوپی : آندوسکوپی لوله های فالوپ
تراکوسکوپی و مدیاستینوسکوپی : آندوسکوپی ارگان های سینه
آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی : آندوسکوپی مری و معده
اصول کار آندوسکوپی استفاده از یک آیینه و نور بازتابیده است ، آندوسکوپ های اولیه فقط از چند آیینه و عدسی تشکیل شده بودند ولی از سه دهه قبل و با پیشرفت روز افزون علم پزشکی ، وسایل قدیمی جای خودشان را به دستگاه هایی با فیبر نوری داده اند که تصاویر بسیار واضح تر و با روشنی بیشتری از درون بدن در اختیار پزشک معالج قرار می دهند.
چه زمانی بیماران نیاز به انجام آندوسکوپی دارند ؟
بسته به وضعیت بیمار و نوع بیماری انواع آندوسکوپی که قبل تر به آن ها پرداختیم توسط پزشکان تجویز می گردد. بررسی علایم بیماری و علت آن کمک شایانی به پزشکان می کند تا مشکلات گوارشی مانند : تهوع ، استفراغ ، درد شکمی ، مشکل در بلعیدن و خونریزی گوارشی را تشخیص دهند . همچنین احتمال دارد پزشک برای به دست آوردن نمونه های بافت ( بیوپسی ) از آندوسکوپی برای بیمارانی که مشکلاتی مانند : کم خونی ، خونریزی ، التهاب ، اسهال و سرطان سیستم گوارشی دارند استفاده نمایند . پس از انجام آندوسکوپی پزشک می تواند با گرفتن نمونه به کمک بخش پاتولوژی تشخیص دهد که تومور بد خیم یا خوش خیم است .
آندوسکوپی این اجازه را به پزشکان می دهد که بدون برش دادن بدن اجزای داخلی را مشاهده کنند و هر یک از علایمی مانند : بیماری های روده التهابی ( IPB ) مانند کولیت زخمی ( UC ) و بیماری کرون زخم معده ، یبوست مزمن ، پانکراتیت ، خونریزی غیر قابل توضیح ، درد دستگاه گوارش ، تومور ، عفونت ، انسداد مری ، بیماری ریفلاکس گوارش ( GERD ) ، فتق هیاتال ، خونریزی واژینال غیر معمول ، خون در ادرار مشاهده شود پزشک دستور آندوسکوپی را می دهد .
قبل از آندوسکوپی چه نکاتی را باید بدانیم ؟
برای اینکه باد معده به طور کلی خارج شود ، نبایستی 4 الی 6 ساعت قبل از انجام آندوسکوپی ( درون بینی ) غذایی مصرف کرد همچنین تا 2 ساعت قبل از آندوسکوپی خوردن آب بلامانع است. قبل از اینکه آندوسکوپی انجام دهیم در مورد داروهایی که مصرف می کنیم بایستی با پزشک خود مشورت نماییم ، چون مصرف بعضی از داروها مانند داروهای رقیق کننده خون را 1 یا 2 روز قبل از انجام آندوسکوپی باید قطع کنیم ، چون برخی اقدامات در آندوسکوپی خطر خونریزی را افزایش می دهند . در صورتی که بیماری هایی نظیر دیابت ، بیماری های قلبی و فشار خون بالا دارید با پزشک مشورت کنید .
بعد از آندوسکوپی چه نکاتی را بدانیم ؟
پس از انجام آندوسکوپی ، بیمار برای ریکاوری به یک اتاق انتقال داده می شود تا اثرات دارو کاهش یابد . در برخی موارد گزارش شده است که بیمار دچار گلو درد خفیفی می شود که ممکن است هفته ها طول بکشد ، حتی ممکن است بیمار حین تنفس احساس خوشایندی نداشته باشد که این مشکل زود گذر است . ممکن است پزشک برای بیمار آرام بخش تجویز کند که در این صورت بیمار نیاز به همراه دارد تا بعد از آندوسکوپی کمک حالش باشد .
عوارض آندوسکوپی چیست ؟
با اینکه آندوسکوپی روش بسیار امن و مطمئنی است ، ولی ممکن است عوارض و خطراتی داشته باشد :
- خونریزی : اگر علت آندوسکوپی حذف یک قطعه یا نمونه برداری بافت ( بیوپسی ) باشد احتمال خونریزی افزایش می یابد.
- عفونت : بعد از آندوسکوپی احتمال پیدا شدن عفونت در بعضی از قسمت ها وجود دارد ، که اکثر این عفونت ها جزیی می باشند و با مصرف آنتی بیوتیک ها درمان می شوند .