آی یو دی چیست:
آی یو دی، ابزار درون زهدانی یا داخل رحمی (IUD) وسیله ای است به شکل های گوناگون (اصولا T شکل) از جنس پلاستیک یا فلز (مس، نقره و طلا) مه برای پیشگیری از بارداری در زهدان جایگذاری می شود. IUD یکی از وسایل برای پیشگیری از بارداریبرای مدت طولانی است. IUD از پر مصرف ترین و رایج ترین انواع وسایل پیشگیری از بارداری محسوب می شود. محل قرارگیری IUD در حفره رحم است.
اثرگذاری آی یو دی:
وجود IUD در رحم با نامناسب کردن محیط داخل رحم مانع از بارداری می شود. وجود این وسیله در رحم باعث التهاب جزیی رحم می شود که موجب آسیب دیدگی یا تخریب اسپرم ها و تخمک می شود و در صورتی که عمل لقاح انجام شود، مانع از جایگزینی مناسب تخم لقاح یافته در جداره ی داخل رحم خواهد شد. آی یو دی را میتوان در دوران شیردهی استفاده کرد بدون اینکه بر روی مقدار یا کیفیت شیر تاثیری داشته باشد. IUD یکی از مطمئن ترین وسایل جلوگیری از بارداری است اما احتمال بارداری در هنگام استفاده از آن صفر نیست. تحقیقات نشان می دهد 2 تا 6 در هزار مورد احتمال بارداری هنگام استفاده از IUD وجود دارد.
انواع آی یو دی:
- IUD مسی
- IUD نقره
- IUD طلا
- IUD هورمونی
آی یو دی مسی:
این نوع IUD با لایه ای از جنس مس پوشانده می شود. آی یو دی مسی با آزاد کردن یون های مسی در رحم به عنوان یک اسپرم کش عمل می کند. حضور مس باعث افزایش سطح یون های مس، پروستاگلاندین ها (یکی از مهم ترین واسطه های شیمیایی در داخل بدن است) و گلبول های سفید خون در داخل مایعات رحمی و گردن رحم می شود. IUD مسی می تواند تا 5 سال در رحم باقی بماند.
آی یو دی نقره:
IUD نقره قسمت محور مرکزی سیم از جنس نقره است و زمانی که مس دچار خوردگی می شود، نقره در برابر مایعات بدن مقاومت می کند زیرا خاصیت ضدخوردگی دارد و همچنین دارای 1.3 قطر سیم است و از انتقال سلول های اسپرم به مقصد جلوگیری می کند. IUD نقره می تواند تا 5 سال در رحم باقی بماند.
آی یو دی طلا:
IUD طلا دارای ویژگی های زیادی است: در صورت برخورد اسپرم ها به این فلز از بارداری جلوگبرب می کند، 5 تا 6 سال در داخل رحم باقی می ماند، آلرژی ایجاد نمی کند و خونریزی کمتری دارد.
تفاوت آی یو دی طلا و نقره:
میزان املاح مس در محیط رحم دارای IUD طلا نسبت به IUD نقره بیشتر است و همچنین آلرژی کمتری در مقایسه با نقره دارد.
آی یو دی هورمونی:
این نوع IUD با روکشی از هورمون های زنانه پروژستین یا لوونورجسترول (یک هورمون زنانه است که از تخمک گذاری جلوگیری می کند) پوشانده شده است. این هورمون ها باعث تغییراتی روی مخاط گردن و محوطه رحم می شود و از رسیدن اسپرم به رحم جلوگیری می کند این نوع آی یو دی ها بین 5 تا 12 سال می توانند از بارداری جلوگیری کنند ولی عوارض بیشتری دارند و تنها سودش کم شدن خون قاعدگی است.
چه افرادی نباید از IUD استفاده کنند:
- کسانی که بیماری ویلسون (بیماری ویلسون یک بیماری ارثی نادر است که با تجمع مس در کبد، مغز و سایر اندام های حیاتی بدن مشخص می شود) دارند
- بیماران در معرض خطر اندوکاردیت (اندوکاردیت یک عفونت غشأ درونی است که داخل اتاق قلب و دریچه‌های قلب به وجود می‌آید)
- خانم هایی که تازه ازدواج کردند و فرزندی ندارند
کار گذاری آی یو دی:
- ابتدا پزشک بایستی مطمئن شود که فرد باردار نباشد
- باید مطمئن شود فرد عفونت واژینال نداشته باشد
- نمونه پاپ اسمیر گرفته شود
- برای جاگذاری باید روزهای آخر پریودی باشد که دهانه رحم باز است و جاگذاری راحت تر است
- ابتدا اسپکلوم گذاشته می شود
- سپس IUD را داخل رحم برده و در جای مناسب قرار داده می شود
عوارض آی یو دی:
- لکه بینی و خونریزی که به مرور از بین می رود
- دردهای زیر شکم که با مصرف مسکن درمان می شود
- ممکن است مقدار خونریزی قاعدگی در چند سیکل اول بعد از جاگذاری افزایش یابد که با مصرف دارو می توان آن را کنترل کرد
- ممکن است ترشحات واژینال افزایش یابد که بعد از 20 تا 30 روز کاهش می یابد
- پارگی یا سوراخ شدن رحم
- عفونت رحمی
- حاملگی خارج از رحم
در چه مواقعی نباید از آی یو دی استفاده کرد:
- در صورت بارداری
- ابتلا به التهاب و عفونت لگنی در سه ماه گذشته
- خونریزی واژینال غیر معمول
- ابتلا به سرطان رحم
- وجود فیبروم یا اختلالات ساختمانی رحم
- در صورت ابتلا به سرطان پستان یا بیماری های کبدی